İçeriğe atla Kenar çubuğuna atla Altbilgiye atla
MAD Bursa
MAD Bursa
MAD Bursa
Kapat

Kurucumuz Jeolog Dr. Temuçin Aygen

Türkiye’de mağaracılık sporunu ve araştırmalarını bir ekip çalışması olarak başlatan kişidir. Türkiye’nin ilk mağara araştırma derneğini kurmuş ve başkanlığını yürütmüştür. Yaptığı çalışmalarla çok sayıda gence mağaracılığı sevdirerek bu alanda örnek bir araştırmacı olmuştur.

Hayatı ve Eğitimi

1921 yılında İstanbul’da doğan Aygen, 1938’de Boğaziçi Lisesi’ni bitirmiştir. Yükseköğrenimini İsviçre’de tamamlayarak 1945 yılında Cenevre Üniversitesi Jeoloji ve Mineraloji Bölümü’nden mezun olmuştur. 1947’de Türkiye’ye dönerek 1950’ye kadar İstanbul Üniversitesi Jeoloji Bölümü’nde fahri asistan olarak görev yapmıştır. 1951 yılında aynı üniversitede Ord. Prof. Hamit Nafiz Pamir danışmanlığında “Balya Bölgesi’nin Jeolojik İncelenmesi” başlıklı teziyle doktor unvanını almıştır.

Kariyeri ve Mağaracılık Çalışmaları

Aygen, profesyonel kariyerine 1950-1951 yıllarında Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü’nde saha jeologu olarak başlamıştır. 1952’den itibaren İller Bankası‘nın su mühendisliği bölümünde uzman olarak çalışmaya başlamıştır. Bu dönemde Antakya, Konya ve Muğla gibi çeşitli illerde karstik alanlardan su temini ve hidroelektrik santrallerin verimliliği üzerine çalışmalar yürütürken ilk mağaracılık deneyimlerini yaşamıştır.

Kariyerindeki dönüm noktası, 1958 yılında hidroelektrik santraller ve hidrojeoloji üzerine incelemeler yapmak üzere iki aylığına gittiği Fransa ve İsviçre gezisi olmuştur. Burada speleoloji (mağara bilimi) ile yakından ilgilenmiş ve yerel mağaracılık kulüpleriyle temas kurmuştur. Bu temaslar sonucunda Paris Speleoloji Kulübü’nden araştırmacıları Türkiye’ye davet etmiş, bu araştırmacılar Türkiye’de birçok mağarayı keşfetmiş ve haritalamıştır.

1964 yılında Ankara’da Türkiye’deki ilk mağara araştırma derneğini kurarak mağara araştırmalarının daha organize ve düzenli hale gelmesini sağlamıştır. 1965’ten itibaren Paris Speleoloji Kulübü’nden araştırmacılarla birlikte Toroslar’da, dünyanın en büyük pınarlarından biri olan Dumanlı Mağarası ve Antalya’daki Altınbeşik Düden Suyu Mağarası gibi çok sayıda mağarayı keşfetmiştir. Araştırmaları 1975’te Batı Karadeniz’e kaymış ve İngiliz araştırmacılarla birlikte Kızılelma, Cumayanı ve Gökgöl Mağaralarını gün ışığına çıkarmıştır.

Eserleri

Temuçin Aygen, speleoloji ve Türkiye’nin doğal mirasının tanıtımı için çok önemli eserler kaleme almıştır:[2]

  • Mağaralar ve Yeraltı Irmakları (1959): İlk kitabı olan bu eserde, mağaracılığın tarihi, sporu, mağara oluşumları, mağara canlıları ile Türkiye ve dünyadaki önemli mağaralar hakkında ayrıntılı bilgiler vermiştir. Yaklaşık kırk yıl boyunca, bu kitap konusunda yayımlanmış en kapsamlı Türkçe kaynak olma özelliğini korumuştur.
  • Türkiye’nin Mağaraları (1984): Bu kitap, Toroslar ve Batı Karadeniz’deki mağaraların güzelliklerini fotoğraflar, haritalar ve yazılarla ortaya koyarak Türkiye mağaralarının dünyaya tanıtılmasında önemli bir rol oynamıştır.
  • Türkiye’nin Bilinmeyen Doğal ve Arkeolojik Değerleri (1988): Aygen bu eserinde, Kars’tan Antalya’ya, Konya’dan Van’a kadar Türkiye’nin pek çok doğal ve arkeolojik zenginliğini gözler önüne sermiştir. Kitabın önsözünde amacının Türkiye’nin bilinmeyen güzelliklerine dikkat çekmek olduğunu belirtmiştir21. Eserde fotoğrafçı Ara Güler’e ait fotoğraflar da bulunmaktadır.
  • The Blue Paradise of Lycia: Batı Akdeniz’de hüküm sürmüş olan Likya İmparatorluğu üzerine yazdığı bu kitapla Türkiye’nin tanıtımına bir önemli kaynak daha oluşturmuştur.

Mirası ve Diğer Çalışmaları

Mağaracılığın ötesinde, Aygen Türkiye’nin genel doğal ve arkeolojik zenginlikleriyle de yakından ilgilenmiş, bu konularda çok sayıda makale ve bildiri yayımlamıştır. Manavgat bölgesindeki Roma suyolu, Likya şehirleri, Pamukkale travertenleri ve Nemrut’taki dev heykeller gibi alanlarda araştırmalar yapmıştır. Kendi deyimiyle bir “hobi” olarak gördüğü bu çalışmaları sayesinde birçok bilinmeyen değerin “Milli Parklar” kapsamına alınmasını sağlamıştır.

Türkiye’nin az bilinen arkeolojik ve doğal değerlerini belgeleyen 60.000’den fazla renkli dia ve 8 mm’lik filmlerden oluşan zengin bir koleksiyon oluşturmuştur. Ayrıca, 50×70 cm ebatlarında 150 tablodan oluşan bir fotoğraf koleksiyonunu Türkiye’nin çeşitli kentlerinde sergilemiştir. 1992 yılında, Türkiye’nin önde gelen doğa sporları kulüplerinden Todosk’un kurucu üyeleri arasında yer almıştır.

Uzun süren bir hastalıkla mücadele eden Jeolog Dr. Temuçin Aygen, 25 Ocak 2003’te 81 yaşında Antalya’da hayata gözlerini yummuştur. Yaşamı boyunca yaptığı çalışmalar ve araştırmalarla Türkiye’de mağaracılık sporunun ve araştırmalarının bugünkü seviyesine gelmesinde çok büyük bir pay sahibi olmuş ve birçok gence ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.

Temuçin Aygen Kaynakçası

 

  1. AYGEN (Temuçin) – YEŞİM (Fethi) – SÖZER (Vural) – Maraspoli Mağaraları, Yeni Sabah Gazetesi, 15- Kasım-3 Aralık 1955.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Balya Bölgesinin Jeolojisinin İncelenmesi, [Etudé géologique de la région de Balya], Maden Tetkik ve Araştırma Enstitüsü Yayınları, [Publication of the Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA)], Ankara 1956, Serié : D, No :11 : 95 p.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağaralar ve Yeraltı Irmakları (Speleoloji), Nafia Vekaleti, Devlet Su İşleri, Ankara, 1959, no 88, 161 p. Préf. Süleyman Demirel. Concerne Maraspoli mağarası, Ermenek (pp. 121-136), Karagöl düdeni, Elmalı (136-147), Damlataş mağarası, Alanya et Yatağan mağarası, Muğla (155-156), avec mentions de İnsuyu, Bıyıklı, Kırkagöz, Varsak et Düdenbaşı.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türk Basınında İlk Defa, Hayat, Bir Yeraltı Nehrinde, Hayat, İstanbul, 16 Ekim 1959, nº 42, 6-9, arka kapak. Yerköprü. Röportaj : İbrahim Çamlı, Fotoğraflar : Ara Güler.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Merak Ettiğiniz Mağara : Astımlılar Mağarası, Damlataş, Hayat, İstanbul, 23 Ekim 1959, nº  43,  8-9. Röportaj : İbrahim Çamlı, Fotoğraflar : Ara Güler.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Düden Çayı ve Mağaralar Üstündeki Antalya, Hayat, İstanbul, 30 Ekim 1959, nº  44,  20-21,  Reportage d’İbrahim Çamlı et Ara Güler.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – İnsuyu Mağarası, Burdur, Hürriyet, İstanbul, 29-31 mayıs 1961, ?  Reportage de Yüksel Kasapbaşı et Abidin Behpur.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Antalya Ovası Sulaması ve Kepez Hidroelektrik Santralı, Bayındırlık Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara,1962, nº 369, Özel nº 60, ?

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Karstik Hidrografya, Karst Hidrografyasında Rastlanılan Bazı Esas Karakterler. Yeraltı Suyu Hızı ve Boya Tecrübeleri Hakkında, Broşür-teksir, 3cü Mühendislik Jeolojisi Semineri, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı, D.S.İ., Genel Müdürlüğü, İçmesuları Dairesi, Etüd ve Plânlama Fen Heyeti Müdürlüğü Neşriyatı, Ankara, 23, IV, 1964 : 15s.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – L’hydrographie Karstique en Turquie, IVème Colloque Internation Spéléologie, Athènes – Grèce 1963, Société Spéléologique de Grèce, Athènes, 1965 : 154-162.

 

                  Le réseau Karstique de Pınarbasi et de Kırkgoz près d’Antalya : Un des plus importants réseaux karstiques de la Turquie se trouve à 30km. Au Nord de la ville d’Antalya qui est un port important sur la Méditerranée.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Toros Mağaralarında, Mağaracılarla 5 gün, Milliyet, İstanbul, 27 mayıs-1 haziran 1965. Reportage d’ Esen Kaftan. Cinq jours avec les spéléologues dans les grottes du Taurus.

                  27 Mayıs 1965 – 40 Bin Mağara var, s.9

                  28 Mayıs 1965 – Grupta Bir de Kadın Vardı, s.9

                  29 Mayıs 1965 – Bir Spor Gibi, s.9

                  30 Mayıs 1965 – Zindana Giriyoruz…, s.9

                  31 Mayıs 1965 – Muhteşem Manzara, s.9

                  01 Haziran 1965 – İki Saatte 80 Metre…, s.5.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Turistik Mağaralar, Medikal Terapötik Hidro-Klimatoloji Yıllığı, 1965-66 (5-6) : 87-90.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Toroslarda Speleolojik Araştırmalar, S.İ. Mecmuası, 1965, ?

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’de Yeni Bir Spor : Mağaracılık, Hayat, İstanbul, 30 eylül 1965, (40) : 10-13.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – ÇETİNÇELİK (A.Mesut) – Toroslar Bölgesinde Fransız Paris Speleoloji Kulübü Üyeleriyle Birlikte Yapılan Karstik Kaynaklar, Yeraltı Nehirleri ve Mağaralar Araştırma Gezisi Raporu, S.İ. Genel Müdürlüğü, Etüd ve Plân Dairesi Başkanlığı,Temel ve Malzeme Heyeti Müdürlüğü , Ankara, 16/09/1965 : 12 p.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – ÇETİNÇELİK (A.Mes’ut) – D.S.İ. Jeologları ve Fransız Mağaracılarının Toroslar Bölgesinde Karstik Kaynaklar, Yeraltı Dereleri ve Mağaralar Üzerinde Yaptıkları Araştırmalar, S.İ. Bülteni, Nisan 1966, (83-112) : 1-15. Recherches sur les sources karstiques, les grottes et rivières souterraines du Taurus effectuées par les géologues de D.S.İ. et les Spéléologues français. Expédition de 1965. Concerne 18 cavités et phénomènes karstiques.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Hydrogeology of Pamukkale Springs, D.S.İ., Groundwater Division, Ankara, 1966, ?

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Les Problèmes Karstiques Rencontrés dans les Constructions de Centrales Hydroélectriques de Kovada (Isparta) et de Kayaköy (Kütahya) en Turquie, l’Association Internationale des Hydrogéoloques, Mémoires, [International Association of Hydrogeologists], VI, Réunion de Beograd 1963, Beograd, 1966 : 233-241.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Turquie: Invitation à une «première», Spelunca, [Revue de la Fédération française de spéléologie], Bulletin de la Société de Spéléologie, Fédération Française de Spéléologie, Paris Mars 1966 (1) : p77.

 

             Une des plus grandes rivières souterraines du monde vous attend en Turquie. Dépêchez-vous, car cette rivière souterraine, qui a un débit minimum de 25 m3/s, restera noyée dans quelques années sous les eaux d’un lac de barrage. Personne encore n’a pu entrer dans la grotte et rivière souterraine qui se trouve aux pieds des Monts Taurus, près des rives de la Méditerranée. La Société Spéléologique de Turquie donnera toute aide possible au premier groupe ou Société qui tentera cette expédition dans le courant du mois d’Août 1966. Le premier groupe de spéléologues qui s’inscrira pour cette expédition, sera logé et nourri pendant une semaine au camp installé près de l’entrée de cette rivière par notre Société. Les Spéléologues qui vont entrer pour la première fois dans la grotte et sur la rivière souterraine, donneront de précieux renseignements aux ingénieurs et géologues qui construiront le futur barrage, et leurs recherches seront publiées en même temps. Pour de plus amples renseignements, prière de s’adresser à notre société :

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Yeni Bir Turizm Kolu. Mağara ve Yeraltı Nehirlerinin Keşfi, P. Petrolleri A.Ş. Yayını, sonbahar 1966, n.p. (1 p.). Une nouvelle branche du tourisme. La decouverte des grottes et des rivières souterraines. Photos de Cennet obruğu et Damlataş mağarası.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Hydrogeological and karst investigations in the limestones of the Konya – Çumra basin, S.İ. Yayını, Ankara, 1967, ?

 

  1. AYGEN (Temuçin) – id., E.İ.E. [Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü], rapport nº 2, 1967,,59 p. Suite du précédent.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Manavgat – Oymapınar Baraji ile Beyşehir – Suğla Gölü Manavgat Çayı Havzasinin Jeolojik, Hidrojeolojik ve Karstik Etiidii : EİE idaresi Ozel Arşivi, Ankara. 1967.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Manavgat-Oymapınar (Homa) Kemer barajı ile Beyşehir – Suğla Gölü – Manavgat çayı havzasının karstik etüdü, [The geological, hydrological and karstic studies made in Manavgat – Homa arch dam site in Beyşehir – Suğla lake and in Manavgat river basin], E.İ.E. [Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü], rapport no 1, janvier 1967, 3 vol., 155 p. Vol.1: texte; vol.2: cartes; vol.3: photographies.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – The Summary of Karstic and Hydrogeologic Studies Made in Manavgat-Oymapınar Dam Reservoir and Drainage Area (In 1967), Ankara January 1968 : 14p.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerleri, (1), [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, sept.1968, (13) : 18-19.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerleri, (2), [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, Oct.1968, (14) : 17-20.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerleri, (3) [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, nov.1968, (15) : 14-15.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerleri, (4) [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi,1968, (16) : 21-22.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – L’importance de 1’hydrologie karstique en Turquie, Abhandlungen, Sektion, Hydrologie des Karstes, 5.Internationaler Kongress für Speläologie, Proceedings of the International Congress of Speleology, Stuttgart 1969, Stuttgart 1972, Bd. 5 : 4 1-2.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerleri, (5), [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, janvier 1969, (17) : 15-17.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerlerinden (6), İnsuyu Mağarası ve Yeraltı Gölleri, [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, fevrier 1969, (18): 18-19, 32.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerlerinden (7), Güney Bölgemizin Narlıkuyu, Cennet ve Cehennem Mağaraları, [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, mars 1969, (19) : 18-20.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerlerinden, (8), Antalya Mağaraları, [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, avril 1969, (20) : 18-20.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerleri, (9), [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, mai 1969, (21) : 15-16.

 

  1. AYGEN (Temuşin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerlerinden (10), Astımlı Hastalara İyi Gelen Alanya’nın Damlataş Mağarası, [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, juin 1969, (22) : 18-20.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerleri, (11), [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, juillet 1969, (23) : ?

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerleri, (12), [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, aout 1969, (24) : 18-19. Les grottes de Buzluk et de Zincan.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Bilinmeyen Tabiat Değerleri, (13), [Les Richesses Naturelles in Connues de la Turquie], İller Bankası Dergisi, sept. 1969, (25) : 18-19. Les grottes Hanok, Cin et Deniz. İn delikleri, Çemikgezek, Elâzığ, La grotte de Yatağan (Muğla)

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Memleketimizde 1969 yılında yapılan speleolojik araştırmalar, İller Bankası Dergisi, Aralık 1969, (28) : 23-25, 34. Les recherches faites en 1969 en Turquie.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Memleketimizin Henüz Bilinmeyen Yeraltı Zenginlikleri, [Les Richesses Souterraines Jusçu’a Present in Connues de Notre Pays], İller Bankası Dergisi, aout 1970, (36) : 17-20. Balat Mağarası, La Village de Derebucak, Bıçakçı Mağarası.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Karstik Hidroloji’nin Türkiye için önemi, [L’Importance de L’Hydrologie Karstique pour la Turquie], İller Bankası Dergisi, Eylül 1970, (37) : 11-12, 33.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin En Büyük Mağarasında Ağustos sıcağında Donma Tehlikesi Geçirdik Pınargözü Mağarası, Hayat, İstanbul, 3 eylül 1970, (36) : 36-37.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Memleketimizde 1970 Yılında Yapılan Speleolojik Araştırmalar, [Les recherches Speleologiques en 1970 dans Notre pays], İller Bankası Dergisi, Ekim 1970, (38) : 15-17, 30.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Yeni Bir Spor ve İlim, Speleoloji (Mağara İlmi), İller Bankası Dergisi, nov. 1970, (39) : 22-24.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Yeni bir spor ve ilim, Speleoloji (Mağara İlmi), Orman Genel Müdürlüğü Teknik Haber Bülteni, Yıl : 9, 1970 (36) : 46-51.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Dünya’nın en uzun ve en derin mağaraları, [Les plus Longues et les plus Profondes Grottes du Monde], İller Bankası Dergisi, Aralık 1970, (40) : 20-22.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Speleoloji’nin tehlikeleri ve bu alanda vukua gelen kazalar (I), İller Bankası Dergisi, Ocak 1971, (41) : 14-17, 33-34.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Speleoloji’nin tehlikeleri ve bu alanda vukua gelen kazalar (II), İller Bankası Dergisi, Şubat 1971, (42) : 26-29.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağaralarda Yaşayan Hayvan ve Bitkiler (I), İller Bankası Dergisi, Mart 1971, (43) : 22-25.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağaralarda Yaşayan Hayvan ve Bitkiler (II), İller Bankası Dergisi, Nisan 1971, (44) : 26-28.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Turizm ve spor açısından büyük önem taşıyan mağaralar nasıl meydana gelirler?, İller Bankası Dergisi, Mayıs 1971, (45) : 23-26.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Memleketimizde Bulunan Dünyanın En büyük Yeraltı Nehri “Dumanlı” Nehrinin Tetkiki, [La plus grande rivière souterraine du monde se trouve dans notre pays, “L’exploration de la Rivière de “Dumanlı”], İller Bankası Dergisi, Haziran 1971, (46) : 11-13, 31-32.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – 6,5 kilometre Uzunluğundaki Türkiye’nin En Büyük Mağarası. Pınargözü Mağarası ve Yeraltı Nehrinin Araştırılması, [Le plus grande grotte de Turquie est lonque de 6,5 kilomètre; “L’Exploration de la Rivière Souterraine et de la Grotte de Pınargözü (Yenişarbademli, Isparta)”], İller Bankası Dergisi, Ankara Eylül 1971, (49) : 21-25.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Hayat, Türkiye’nin En Derin Yeraltı Mağarasını Fethetti, Hayat, 23 Eylül (September). 1971, (39) : 10-11. Fotoğraflar : Temuçin Aygen.

 

                  6,5 kilometre uzunluğundaki Pınargözü mağarasına geçen yıl giren Jeolog Dr.Temuçin Aygen başkanlığındaki Hayat ekibi, ağustos ayında donma tehlikesigeçirerek, yarı yoldan geri dönmek zorunda kalmıştı. Bu defa araştırmacılarımızın kaynağa ulaşması, turizmyönünden büyük değeri olan bir tabiat harikasını daha Türkiye’nin doğal zenginliği arasına katmış oldu.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Memleketimizde Bulunan, Dünyanın En Büyük Yeraltı Nehri: Dumanlı Nehrinin Tetkiki, İller Bankasi Dergisi, Ankara, Ekim 1971, (50) : ?

 

  1. AYGEN (Temuçin) – L’activité spéléologique 1972 en Turquie, Grottes et Gouffres, Bulletin Périodique du Spéléo-Club de Paris, Décembre 1972, (48): 47-5l. Kaş_Kapıtaş Deniz Mağarası ile Hıdırellez Mağaraları.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Karst Hydrology in Turkey, International Speleology 1973, abstracts of papers submitted to Proceeding of the 6th International Congress.of Speleology, Olomouc Czechoslavakia, September 1973 : 94-95.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Az Bilinen Tabii ve Arkeolojik Değerleri, [Natürliche und archäologische Reichtümer der Türkei, die wenig bekannt sind], Türk Coğrafya Dergisi [Revue de Géographie Turque], İstanbul 1975, [1973—1974], Yıl (Année) XXII- XXIII (26): 146-149.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağaralar, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Belleteni, Revue du Turing et Automobile Club de Turquie, İstanbul 1977, 59(338) : 8-10.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Ölume Mahkum Tarihi Bir Su Yolu, Yıllarboyu Tarih, été 1979 : 59-62. Mention de la source et des grottes de Dumanlı.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Tarihle Tabiatin Kucaklaştığı Bir Yeraltı Cenneti, [Un paradis souterrain où Histoire et nature sont Mêlées], Yıllarboyu Tarih, İstanbul Şubat 1979, 1 (2) : 50-53. Bırkıleyn Mağarası.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Applications of speleology in civil engineering works in Turkey, Proceeding 8th International Congress of Speleology, Bowling Green Kentucky 1981, 2 : 498, rés. anglais et français seulement.

 

                 Speleological research is extensively used in civil engineering works in Turkey, particularly on applications like the construction of dams and hydroelectric power stations, irrigation projects, water supply for urban settlements. Some examples are examined in the sequel:

                 

  1. Detailed investigation of Petek Cave system which is situated on the trajectory of  underground water leaking from the large reservoir lake of the Keban dam (Elazig).
  2. Speleological explorations related to the construction of the Oymapinar dam (Antalya), such as:
  3. Dumanli underground river system whose resurgence is in fact one of the largest in the world.
  4. Exploration of the Akpinar Cave situated at 35 Km of the dam and related to it by an underground river.
  5. Investigation of the 6.5 Km long Tilkiler Cave situated at 2 Km from the dam whose discovery played a crucial role in the grouting works which followed.
  6. Explorations in the karstic regions around Kadincik II dam (Tarsus) including an aven of 90m depth which substituted a 100m borehold project by revealing the underground geological structure.
  7. Exploration of Maraspoli underground river (Konya) which is used as source of energy and water supply for the nearby town Ermenek.
  8. Explorations of Karasinir and Felengi caves providing important clues about the underground water system of Konya Plaine.
  9. Exploration of Yerköprü Cave (Konya) related to the construction of Yerköprü-Göksu dam.
  10. Water supply for the village Dalyan Koy and a neighbouring holliday village is obtained through speleological explorations from an underground lake situated nearby.

 

 

                  Les recherches spéléologiques ont été excessivement importantes dans les travaux du génie civil en Turquie. Dans les constructions des Barrages et des Centrales Hydroélectriques, l’établissement des grands projets de l’Irrigation et pour fournissement de l’eau potable aux vilIes et à des villages on a recours souvent à des recherches spéléologiques. Voyons quelques exemples:

 

  1. Aprés la construction du grand barrages de Keban, il y a eu des fuites d’eau très importantes du lac du réservoir. Une de ces fuites s’ouvrait sur un systéme de grottes (Grotte de Petek) et pour le calmotage de ces grottes il a fallu faire une carte d’taillée de l’intérieur de ce système souterrain.
  2. Le grand barrage-voûte que l’on construit actuellement sur la rivière de Manavgat près d’Antalya, on a profité des explorations oes Spéléologues; d’abord l’exploration de la grotte Dumanli d’ou sort une des plus grandes sources karstiques (Vauclusieene) du monde, ensuite l’exploration de la grotte d’Akpinar qui se trouve à une distance de 35Km du barrage, on a fait un essai de coloration sur la rivière souterrain qui parcourt cette grotte. Troisiemment, l’exploration de la grotte de Tilkiler qui se trouve à 2 Km de làxe du barrage, les spéléologues ont démontré l’absurdité du rideau de l’injection. Avant l’exploration de cette grotte qui a une longueur de de 6.5 Km,les ingénieurs du barrage voulaient construire un rideau d’injection, puis par l’ampleur et Ie grand développement de ce systéme souterrain, ils ont renoncé de ce projet qui était absurde à cause de l’impossibilité de cornbler les grands vides souterrains avec du cirnen tou d’autres matériaux.
  3. Pendant la construction de la Centrale Hydroélectrique de Kadincik II il y avaient des grottes et une de ces grottes c’etait un aven de 90 m de profondeur. L’exploration de cet aven a fourni des renseignements d’une grande importance et ainsi on supprirné de faire un sondage de 100m, pour voir dans quelle profondeur se trouvait Ie contact de decx faciès du calcaire d’ages différentes.
  4. Le village d’Ermenek (Konya) se ravitaille en eau potable d’une riviére souterraine qui circule dans une grotte situee sur une falaise, au pied de laquelle se trouve Ie village. La récupération de l’eau de la grotte par des tuyaux forcées au moyen d’un tunnel de 192m, et son utilisation comme source d’énergie fournit actuellement l’électricité à ce village.
  5. Pendant les recherches des eaux souterraines dans les bordures de la plaine de Kenya, les recherches spéléologiques dans les grottes de Karasinir (Çumra) et de Felengi (Cihanbeyli) ont donné des renseignements de grande utilité, et ainsi on a renoncé de faire deux sondages de 200m de profondeur d’au moins.
  6. L’exploration de la grotte de Yerkoprü a également fourni des renseignements très utiles aux ingenieurs qui ont construit la Centrale Hydroélectrique de Göksu-Yerköprü.
  7. Le petit hameau de Dalyan Köy (İzmir) et Ie petit village de vacances qui se trouve à quelques kilomètres de prés, prennent leur eau potable d’un petit lac souterrain qui se trouve dans une grotte non loin de la mer. C’est grâce à l’exploration spéléologiques que ce projet fut réalisé. Car, sans cela, par un pompage excessif on aurait invité l’eau salée de la mer qui se trouve à 35 m seulement de la grotte.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağaralar, mağaracılık [Caves speleology], İşte Turizm, İstanbul, 1981, (1) : 24-25.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Dumanlı Menbaı ve Side Suyolu Örtülecek Oymapınar’a İki Kurban, İlgi, İstanbul Mayıs 1982, 16 (33) : 2-5 27. Deux victimes à Oymapınar : la source de Dumanlı et l’aqueduc de Side.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağara Turizmine Gereken Önemi Verirsek; Yeraltı Dünyamızı da Değerlendirmiş Oluruz, Türsab Dergisi, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Aylık Dergisi, Şubat 1983, 1 (8): 4-7. En donnant de l’importance au tourisme dans les grottes, on met en valeur notre monde souterrain. Concerne Dumanlı (ph.), Kocain (ph.), Narlıkuyu (ph.), İskenderi Bırkılin mağarası (ph.), Düdensuyu, Yerköprü, Suluin, Mavi mağara.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağara Nedir ? Nasıl Oluşur ? Türsab Dergisi, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Aylık Dergisi, Şubat 1983, 1 (8) : 4-7.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Obruk Gölleri, [The Obruk Lakes], İlgi, İstanbul, Ocak 1984, 18 (38) : 17-19.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Bir Damlacık Suyun Serüveni,[The Adventures of a Drop of Water], İlgi, İstanbul, Ekim 1984, 18 (40) : 12-15, 9 ph. L’histoire d’une goutte d’eau. Suluin, Körükini, Büyük Düden, Dumanlı Cave

 

                  Toros dağlarının bir doruğu üzerine düşen bir damlacık suyun Akdeniz’e karışıncaya kadar geçirdiği serüvenli yolculuğun gerçek öyküsü.

 

                 From a peak in the Toros Mountains to its final destination in the Mediterranean.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye Mağaraları (Turkish Caves), (Die Höhlen der Türkei), Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul, 1984, 88 p., 1 dépliant h.t., rés. anglais pp. 70-81, 6 cartes.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye Mağaraları (Turkish caves). Ed. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları, İstanbul 1984: 88 pp, (spel.maps, col. phot.) (turk.;engl. summ.). Nearly 90 caves in Turkey are presented and described; a short summary of cave exploration history in Turkey is given. Today more than 4400 caves are known.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye Gölleri, Beyşehir Gölü, [„The Lake of Turkey”, Beyşehir Lake], İlgi, İstanbul Ocak 1985, 19 (41) : 13-17. Pınargözü Mağarası ve yeraltı deresi, Yenişarbademli, Isparta. Pınargözü cave and the Underground stream.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Hidroelektrik Santrallar, İller Bankası, Ankara, 1986, 66 p., dépliants h.t. Mention et photos de Yerköprü, du système karstique de Kovada gölü (Gökpınar, carte), de Döngel et Maraspoli mağarası.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Düdenler, [Water Chasms and Underground Streams], İlgi, İstanbul İlkbahar (Spring) 1987, 21 (49) : 9-11.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Şelaleler, İlgi, İstanbul Yaz 1987, 21 (50) : 2-9. Yerköprü Şelalesi, Dumanlı Yeraltı Nehri ve Şelalesi.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Little Known Natural Wonders and Archeological Treasures of Turkey, IBM, Turkey İstanbul 1988 : 199p.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Bırkılin Mağaraları ve Dicle Tüneli, İlgi, İstanbul İlkbahar 1989, 23 (57) : 18 – 23.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Altınbeşik Düdensuyu Mağarası, Ürün-İbradı-Akseki-Antalya, [The Altınbeşik Düdensuyu Cave, Ürünlü, İbradı, Akseki, Antalya], İlgi, İstanbul, Yaz 1989, 23 (58) : 2-5, 6 resim, 2 harita.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Cennet-Cehennem Obrukları ve Dilek (Narlıkuyu) Mağarası, [The Cennet-Cehennem Hollows and The Dilek (Narlıkuyu) Cavern], İlgi , İstanbul, Yaz (Summer) 1990, 24 (62) : 9-12, 9 resim.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Macaristan’da Budapeşte’de Toplanan 10. Uluslararası Speloloji Kongresi, MAD Bülteni, Mağara Araştırma Derneği [Speleological Society of Turkey], Ankara Mart 1990 (7) : 6-9.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Koca İn Mağarası, İlgi , İstanbul, Sonbahar 1990, 24 (63) : 14-17, 9 resim.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Die Höhlen der Türkei, Publikation des Türkischen Touring-und Automobilclubs, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul 1990 : 69p.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin En Derin Mağarası Çukurpınar-Düden Mağarası Anamur, [Turkey’s Deepest Cavern The Çukurpınar – Düden Cavern at Anamur], İlgi, İstanbul, Yaz 1991, 25 (66) : 8-12, 11 resim, 2 harita.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Konya İlimiz için Yeni bir Turistik Değerimiz, Çamlık Köyü Mağaraları, İlgi, İstanbul, Yaz 1992, 27 (70) : 31-35, 11 resim, 2 harita. Suluin, Balatini, Değirmenini, Körükini.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Çukurpınar – Düden Mağarası (Anamur) ile İlgili Bazı Hidrojeolojik Müşahedeler. Speleoloji Sempozyumu 1990 Boğaziçi Üniversitesi, Temmuz 1992: 23-24 (engl.sum.) Preliminary observation on the hydrology of the Çukurpınar area.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Son Yıllarda Speleoloji Alanında Yapılan Önemli Çalışmalar : Akdeniz’de Yüksek Dağ Karstı ve Uzak Doğu Pasifik Adalarındaki Dev Karst Sistemleri, Speleoloji Sempozyumu 1990 Boğaziçi Üniversitesi, Temmuz 1992: 25-27.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Susuz Yeraltu Deresi, İlgi, İstanbul, İlkbahar 1993, (73) : 3-7, 13 resim, 1 harita.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Göksu Irmağı ve Travertenlerde Saklambaç : Yerköprü Mağarası [Hide and seek in River Göksu and travertines : Yerköprü Cave], AD, Art + Decor, İstanbul Eylül 1993, Yıl.1 (6) : 100-102. 8 fotoğraf, 3 plan ve 1 kroki.

 

                  Calcerous topograhy of Tauruses seems like encouraging a play of hide-and-seek between the subterranean waters and the surface of the earth. Yerköprü cave, within the vicinity of Hadim town witnesses such a play, a chase full of surprises, between the River Göksu, which runs 500 meters subterraneously, and travertines. Yerköprü travertine bridge has taken shape by the blockage of the valley which is a result of landslides and collapses on the both right and the left sides över the River Göksu. Göksu passes through a cave of 500 meters in the rubbles of landslides all covered like a tunnel. What gives a distinct beauty to Yeniköprü is the two waterfalls at the enterance and the exit of fountain Karasu which falls from 20 meters on Göksu riverbed. The rich cover of plants and travertines keep expanding everyday, because this process stili keeps going with a high tempo, River Göksu enters Yerköprü cave at an altitude of 800 meters, Entrance into cave is prevented at this point by a reservoir formed by water reaching the ceiling of the cave. But the ceiling rises thereafter. Researchers, if it’s deep enough, passses this point by diving.

 

                  How To Get To Yerköprü?

 

                  There are two ways: First öne is to follow the direction of Karasınır village at the 60th kilometer of Konya-Karaman route and the second is to stick to Aladağ direction-which is in the east-after 121 kilometers on Konya-Hadım route. River Göksu, before arriving at Yerköprü around Bozkır enters and comes out of underground again. This area which is about 25 kilometers south of the town can be reached on foot after arriving at Dedemli village of Bozkır-Üçpınar township by a vehicle. In order to reach the fountain of Gökdere, about a distance of 5 kilometers is traversed on foot.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Büyük Gözet Dağı Eteklerindeki Cennet: Çamlık Mağaraları [Paradise at the foot of Mount Gözet: Çamlık Caves], AD, Art + Decor, İstanbul Ekim 1993, Yıl : 1(7) : 128-30. 13 fotoğraf, 3 harita.

 

                  Big Gözet Mountain on the 47th kilometer of Beyşehir-Akseki road with an altitude of 2529 meters, accommodates 3 fountains on its foot-Taşçılar, Ortagöz and Büyükgöz. Water coming from these fountains passes between Akdağ and Kızıltepe and makes its way toward Çamlık town after meeting and forming together Bakaran creek. And later on it enters Körükini cave under the name of Uzunsu creek and gets out at Değirmendere valley. it disappears in Değirmendere for the second time by forming waterfalls. Water which passes through very big rocks and runs in Değirmendere by a very steep angle also form a 200 meter-long underwater lake. And from Suluin cave on, it runs on the surface. Çamlık town -it used to be called Dalamyan- is connected to Beyşehir with an asphalt road of 52 kilometers and it is 8 kilometers from Beyşehir-Akşehir road. Çamlık has an altitude of 1400 meters. There’s a very clean and modest pension called Özbakaran, about 11 kilometers from the town in the area of Bakaran house, with its 15 beds, restaurant and coffee house. Ministry of Tourism has organized a trip for the purpose of promoting and improving the cave tourism on July 24, 1993 to Körükini and Suluin caves, which are known as Çamlık caves and to Balatini cave which is 2 kilometers from the Suluin cave. At the exit of Suluin cave, över the precipice on the right hand side, there is a cave which was used as a chapel during the first years of the Christianity. Around Çamlık town, besides Körükini and Suluin caves, there are many other chasm-caves. Balatini caves stand about 1400 meters över the sea level. An effort has been initiated for the inclusion of Çamlık town and its vicinity with all its caves, mountains, fountains, chasms and its beautiful green cover in a status of a national park.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin En Büyük Mağaralarından Tilkiler Düden Mağarası, İlgi, İstanbul, Sonbahar 1993, (75) : 16-25, 15 fotoğraf, 1 harita.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – La plus profonde grotte- perte de la Turquie: Çukupınar ( -1225 m, Anamur-İçel), et la connexion probable avec la source vauclusienne de Düden, Proceedings XI. International Congress of Speleology, 2nd – 8th August 1993, Beijing 1993: 248-249.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Uluslararası Speleoloji ve Karstoloji Konferansı İstanbul 24 Eylül – 14 Ekim 1964 [1st International Speleology and Karstology Conference İstanbul 24th September -14th October 1964], 2.Ulusal Speleoloji Sempozyumu, [Mağara Araştırma Derneği Yayın No:2], Ankara 5-6 Kasım (November) 1994, 49-51.

 

                  24 Eylül — 14 Ekim tarihleri arasında, İstanbul’da 1. Uluslararası Speleoloji ve Karstoloji Konferansı düzenlenmiştir. Konferansa Almanya, Fransa, İspanya, Avustralya, Lübnan ve ülkemizden yaklaşık 100 kadar bilim adamı katılmıştır. Burada, toplantıya Fransa Tours Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Başkanı ve Uluslararası Karstik Hadiseler Komisyonu üyesi Prof. Paul Fenelon’un bu toplantı için hazırladığı raporun bazı bölümleri özetlenmiştir.

 

                  The First International Speleology and Karstology Conference was held in İstanbul between the dates 24th September – 14th October 1964. Almost 100 scientists from Germany, France, Spain, Australia, Lübnan and Turkey paticipated the conference. Here, some sections ofthe report written by Prof. Paul Fenelon, the President of Geography Institiute of Tours University and member of International Commision for Karstik Events, are summarised.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağara Devam Ediyor, Türkiye’de Turizme Açılan ilk Mağara olan İnsuyu Mağarasında 500 metre uzunluğunda yeni bir bölüm bulundu, TÜRSAB Dergisi, Aralık 1994 (134) : 54-57.
  2. AYGEN (Temuçin) – Beyşehir Gölü, Milli Parkı, [The Lake Beyşehir, National Park], Türkiyemiz, Kültür ve Sanat Dergisi, İstanbul Ocak 1995, Yıl.25 (74) : 44-61. Pınargözü Mağarası, Hacıakif Adasında Mağara, Derebucak ve Çamlık Kasabası Mağaraları, Balatini Mağarası.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Yitirdiğimiz Dünya Çapında Doğal Bir Değerimiz: Dumanlı Yeraltı Nehri, İlgi, İstanbul, Kış 1995, (80) : 26-32, 10 resim.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin Araştırılması En Zor Mağaralarından Biri Pınargözü Mağarası (Yenişar Bademli-Isparta), İlgi, İstanbul, Yaz 1995, (82) : 30-35, 10 fotoğraf, 3 harita.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Tınaz Tepe Mağaraları (Seydişehir-Konya), İlgi, İstanbul, Yaz 1996, (85) : 20-27. Tınaztepe Mağarası, Felengi Mağarası.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağaralarımızı En Kısa Zamanda Turizme Açmalıyız, TÜRSAB Dergisi, Nisan 1997 (55) : 26-27.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Mağara Turizminden Yararlanamıyoruz, TÜRSAB Dergisi, Eylül 1997 (64) : 50-52.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Maraspoli Mağarası ve Yeraltı Deresi, Ermenek, İlgi, İstanbul Yaz 1997, (89) : 28-35. 16 fotoğraf.

 

                 Maraspoli Mağarasının Türkiye speleoloji tarihinde ve benim mağaracılık hayatımda çok önemli bir yeri vardır. Ülkemizde ilk kez bilimsel amaçlı ve 5 kişilik bir grup tarafından 1955 yılında 4-8 Ekim arasında yapılan bu araştırma, Türkiye mağaracılığının başlama tarihidir.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Karaca Mağarası, Torul-Gümüşhane, İlgi, İstanbul Bahar 1999, (96) : 28-35. 12 fotoğraf, 1 kroki, 1 harita.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Türkiye’nin En Güzel Mağarası, Ballıca Mağarası, Pazar-Tokat, İlgi, İstanbul Sonbahar 1999, (98) : 28-35. 10 fotoğraf.

 

  1. AYGEN (Temuçin) – Memleketimizin Az Bilinen Arkeolojik Değerlerinden. Konya İlindeki Krater ve Obruk Gölleri, İller Bankası Dergisi, ? : 20-22.

 

 

İletmek istediğiniz bir konu mu var?
info@madbursa.org
Bize katılmak ister misiniz?
İletişime geçin
Yörenizde bulunan bir mağaranın araştırılmasını ister misiniz?
Bize ulaşın